TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR
AKTÜALİTE: Gerçek olaylar ve yerlerin görüntülerinin kullanıldığı, kurgusal olmayan kayıt.
ANALOG: Bilginin sürekliliği olan, değişken bir sinyalle saklanması veya taşınmasını sağlayan sinyal.
ASIL MATERYAL: Çekimi yapılmış görüntülerin, herhangi bir montaj işlemi yapılmamış halini içeren kayıt ortamı.
BANTTAN YAYIN: Televizyon yayın akış çizelgesi içinde yer alan bir programın herhangi bir ortama kayıt edilip belli bir süre gecikme ile yayınlanmasıdır.
BLACK BURST KASEDİ: Parlaklık bilgisi hariç, olması gereken diğer tüm bilgileri içeren tümleşik görüntü sinyali içeren kasedi,
ÇEVRİMDIŞI: Herhangi bir sisteme veya cihaza bağlı olmayan ya da doğrudan bunların kontrolü altında bulunmayan, kullanımda olmayan sistem veya cihazdır.
ÇEVRİMİÇİ: Bir sisteme veya cihaza bağlı olan ya da doğrudan bunların kontrolü altında olan, kullanımda olan sistem veya cihaz.
RESOLUTION (ÇÖZÜNÜRLÜK) / Frame Size (Kare Büyüklüğü) : Ekrana gelen her bir durağan karedeki piksel sayısıdır. Bu sayı ne kadar yüksekse görüntü kalitesi de o kadar yüksek olacaktır. Örn:720×576 1920×1080
DAHİLİ ZAMAN KODU (Burnt-in Timecode, BITC): Görüntü üzerine yerleştirilmiş, ekranda okunabilen zaman kodu bilgisidir.
DENETİM İZİ (Control Track): Standart analog bir görüntü kasedinin dış kenarı boyunca yer alan, görüntüdeki her resmin başını gösteren sinyal kodu içeren iz.
DİKEY ARALIKLI ZAMAN KODU (Vertical Interval Timecode, VITC): Bir çift siyah- beyaz çubuk şeklinde görüntünün içine iliştirilmiş SMPTE zaman kodu çeşididir.
DOĞRUDAN TELEVİZYON YAYINI (Direct-to-TV): Televizyon yayın akışı içinde yer alması amacıyla çekimi yapılmış ve kurgulanmış program içeriğini,
DOĞRUSAL/BOYUNA ZAMAN KODU (Linear Timecode, LTC): VTR ya da diğer depolama ortamına kaydedilmiş ses sinyali üzerine SMPTE (Society of Motion Picture and Television Engineers) zaman kodu verisinin kodlanmasıdır.
DOĞRUSAL KURGU (Linear Editing): Görüntüleri ve sesleri, önceden belirlenmiş sıralı bir düzende seçme, değiştirme ve düzenlemeyi içeren yapım sonrası kurgu sürecidir.
DOĞRUSAL OLMAYAN KURGU (Non-Linear Editing): Sayısal kayıt üzerinde, istenen görüntüye direk olarak erişim sağlayan ekipmanlar aracılığıyla yapılan kurgudur.
EFEKT: Yapım içeriğine katkıda bulunmak veya dikkat çekmek amacıyla yapay olarak oluşturulan veya zenginleştirilen seslerdir.
FORMAT: Görütü ve/veya sesin kayıt ve saklama ortamıdır.
GÖRÜNTÜ MİKSERİ: Çeşitli kaynaklardan gelen görüntü, resim, KJ çıktısı gibi girdileri, dahili grafik sisteminde bulunan çeşitli efektleri kullanarak değiştirmek veya üst üste göstermek için kullanılan cihazdır.
GÖRÜNTÜ ORANI: Görüntüleme cihazının her iki düzlemde gösterebildiği piksel sayısıdır.
GÖRÜNTÜ SİNYALİ: Herhangi bir görüntünün iletilmek veya saklanmak amacıyla elektromanyetik enerjiye çevrilmiş halidir.
GÖRÜNTÜDE ZAMAN KODU (Control Track Longitudinal Timecode, CTL Timecode): Görüntü kaydının denetim izi alanına eklenen referans SMPTE zaman kodu bilgisidir.
INGEST: İçeriğin dijital kurgu veya depolama sistemlerine aktarılmasıdır.
INTERNET ORTAMI: Yayının abonelere ve/veya alıcılara, dünya genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayarlar sistemlerini birbirine bağlayan internet ağı için kullanılan protokoller aracılığı ile iletildiği ortamdır.
İZLEME PLATFORMU: Çok sayıda yayın hizmetini bir veya birden fazla sinyal hâline getirerek uydu, kablo ve benzeri ortamlardan şifreli ve/veya şifresiz olarak dinleyicinin veya izleyicinin doğrudan alacağı şekilde iletimidir.
KALİBRASYON: Bir ölçme aleti veya düzeneğin, ölçüm sonuçlarının doğru olduğu bilinen bir diğeri ile karşılaştırılması suretiyle ayarlanması işlemidir.
KARAKTER JENERATÖRÜ (KJ): Her tütlü sabit veya hareketli metin veya şekilleri görüntü üzerinde göstermeyi sağlayan cihaz ya da yazılımı,
KAYIT ORTAMI: Herhangi bir kayıt biçimini kullanarak veriyi saklayan malzeme.
KİLİTLİ MATERYAL (Picture Lock): Kurgu yönetmeni ve program yönetmeninin birlikte çalışarak, yapımcı tarafından onaylanması için hazırladıkları kurgu aşamasıdır.
KLAKET: Film ve video üretiminde, ses ve görüntü arasında senkronizasyon sağlanmasına, üretim sırasında belirli sahne ve çekimlerin işaretlenmesine yarayan aygıt.
KODEK (“Compressor/Decompressor”, CODEC)(Kodlayıcı): Sayısal bir dosyanın boyutu küçültmeye yarayan yazılım, donanım veya her ikisinin birleşiminden oluşan araçtır. Her sıkıştırma görüntü kalitesinde bir kayıp yaratır.
KURGU KARAR LİSTESİ (EDL): Bir kurgu işleminde, seçilen tüm görüntülerin başlangıç ve bitiş noktalarının listesidir.
MOBİL ORTAM: İçeriğe herhangi bir yer ve zamanda, cep telefonu, taşınabilir aygıtlar vb. gezici cihazlar aracılığıyla, isteğe bağlı erişimi sağlayan iletim ortamıdır.
MONİTÖR: Yayınlanan ya da kaydedilen görütüleri izlemek amacıyla kullaılan elektronik veya elektro-mekanik cihazdır.
NİHAİ KASET: Programın yayına hazır hale gelmiş halini içeren kayıttır.
OPTİK: Işığın davranışları ve özellikleri ile ilgili fizik dalıdır.
ORİJİNAL SES: Program ya da film çekimi sırasında, görüntü ile birlikte yapılan ses kaydıdır.
PIXEL (“Picture Element”): Bir görüntüleme cihazında, koordinatları belirlenebilir en küçük ekran elemanıdır.
PLAYOUT: Program içeriğini, bir yayın ortamı aracılığıyla dinleyici, izleyici veya abonelere ulaştıran sistemi,
PORT: Cihazlarda veri transferini sağlayan fiziksel veya sanal arayüzdür.
POST PRODÜKSİYON: Sinema, televizyon ve video alanlarında yapım süreci ile yapıtın kullanıma sunulması arasında, kurgu, seslendirme, birleştirme, yazılama, basım, çoğaltım gibi alanların yer aldığı dönemidir.
PRODÜKSİYON: Bir yayın ortamı üzerinden yayınlanacak ürünün oluşturulması sürecini ya da oluşan ürünü ifade eder.
RENK ÇUBUKLARI (Color Bar): Görüntü ekipmanının kalibrasyonu amacıyla kullanılan, renkli dikey şeritlerden oluşan televizyon test şablonudur.
SAHNE: Programın belli bir bölümünün oluşturan, belli bir zaman ve mekanda gerçekleşen çekimidir.
SAYISAL YAYIN: Sayısal kodlama ve modülasyon tekniği kullanılarak kablo, uydu, karasal ve benzeri ortamlardan yapılan yayın hizmetidir.
SEKANS/TIMELINE (SEQUENCE): Zaman çizelgesi denebilir. Ama işlevi aslında görüntü ve ses kanallarının yerleştirildiği çalışma alanıdır.
SENKRONİZASYON: Eşgüdümlü çalışan parçalı sistemlerin (örneğin film yapımında görüntü ve sesin) zamanlamalarının eşleştirilmiş olmasıdır.
SES FORMATI: Ses ve müzik saklama ortamıdır.
SES MİKSAJI: Orijinal ses kaydını değiştirmek veya koruyup yeni ses kaydı eklemek amacıyla, resimde bir değişiklik yapmaksızın, görüntü kaydına ses ekleme işlemidir.
SES SİNYALİ: Herhangi bir sesin, iletilmek veya saklanmak amacıyla elektromanyetik enerjiye çevrilmiş halidir.
SMPTE (Society of Motion Picture and Television Engineers): Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuş olan, görüntü ile ilgili birçok standart yayınlayan uluslararası birlik.
TON DÜZEYİ: Çeşitli sinyal seviyelerini ayarlamak, kalitelerini test etmek, yollarını tanımlamak, vs. amaçlarla oluşturulan test ses sinyalinin seviyesidir.
VTR: Program sırasında, aralarda girmek için hazırlanmış kısa röportaj veya çekimleridir.
YAKALAMA (Capture): Kamera, DVD çalar vb. Cihazlar tarafından üretilen sinyalin analog görüntü sinyalinin sayısal görüntüye çevrilmesi işlemidir. Ayrıca kameradaki görüntüyü bir program veya donanım kullanarak, yakalayıp kurgu ortamı(bilgisayara) atma eylemi olarak da tanımlanabilir.
TIME CODE (ZAMAN KODU): Her bir bağımsız görüntü karesine bir zaman değeri atayan işaretleme sistemini ifade eder.
ROLL CAPTION: Televizyon programları, filmleri ile sinema filmlerinde, programın ya da filmin sonunda ekranda akan bilgi ekranına verilen isim. Set ekibi, oyuncular, danışmanlar vb. İle ilgili isim bilgileri yer alır.
Aspect Ratio / Ekran Fromatı: Video görüntüsünün en bo oranı alınarak hesaplanmasıdır. Standart televizyon görüntüsünün oranı 4:3 iken, sinema formatı 16:9’dur.
ENCODING: Dijital görüntü ya da ses dosyalarını, farklı kod çözücü (kodekler) kullanarak belli bir formatta kaydetme işlemidir. Örneğin bir film MPEG 2 formatında encode edilerek DVD kalitesine getirilebilir.
FIREWARE KARTI: Kameradan, video teyp recorder’dan (vtr) görüntüyü dijital ortama aktarır. Fireware PCI kartlarda bulunur ve bilgisayara bu kartlar bağlanarak eklenir.
FRAME/KARE: İnsan gözü 1/12 saniyede olan etkileşimleri algılamaktadır. Daha küçük değerler insan gözü için akıcı görüntü olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla hareketli görüntünün saniyede ekrana yansıtılan her bir resim parçasına frame (kare) denilir.
FPS (Frame Per Second) :Saniye başına düşen kare anlamındadır. Sinemada saniyede 24 kare gösterilirken televizyonda bu rakam 25’tir. NTSC sinyalinde yayın yapan ülkelerde bu rakam 30 kare (29.97) iken PAL ve SECAM ülkelerde saniyede 25 karedir.
CURSOR (İMLEÇ): Timeline üzerinde işlem yaparken işlem yapmak istediğimiz alanın yerini belirlememizi, okuma yapmamızı sağlayan çubuk. Timelineda fare imlecinin yerini bu çubuk almaktadır.
RENDER: Video ve ses kanallarındaki bütün dosyaların, üzerindeki etkileşimlerini göz önüne alarak kare kare işlenmesine ve sonuçta oynatılabilir video dosyası haline getirilmesine render işlemi denmektedir. Bilgisayar donanımı ve timelinedaki efekt ve görüntü miktarı render süresini etkiler.
EXPORT: Bir görüntü ya da sesin ya da her ikisinin kurgu programının çeşitli işleminden geçirilerek dışarıya bir kopyasının alınması işlemidir.
IMPORT: Çeşitli kaynaklarda ve formatlarda yeralan bir görüntü ya da sesin ya da her ikisinin kurgu programının içine alınması işlemidir.
CONVERT/CONVERTER: Herhangi bir formatı başka bir formata çevirme işlemidir. Dönüştürme de denebilir. Bu işlemi yapan programlara da converter denir.
DIGITIZE: Sözlük anlamı sayısallaştır demektir. Görüntüleri sayısallaştırma işlemidir.
RECORD MONITOR: Non Linear Kurgu cihazlarında asıl kurgunuzu oluşturan sekansı izlemenize yarayan monitördür.
SOURCE MONITOR: Kaynak dosyalarınızı, ham görüntülerinizi izlemenizi ve in out vererek sekansa atmanızı sağlayan monitördür.
VIDEO TRACKS: Video katını tanımlar.
AUDIO TRACKS: Ses katını tanımlar.
TRIM: Görüntüleri in out vererek sekansa attıktan sonra sekanstaki görüntü bloğunun kenarına fareyle basarak istenildiği kadar çekme işleminin adı. Bir nevi in out işlemini fareyle yapmaktır.
CHECKER BOARDING: Genel olarak recording monitorunda bize işlem yapılacak siyah bir alan bırakılmıştır. Sekansımızda hiç görüntümü olmasa da orası siyah görünür. Ancak bazen ölçümler, ortalamalar yapmak gerekir. Bu nedenle checker boarding denilen gri ve beyaz kareler oluşturulmuştur. Bu özelliği aktif hale getirerek daha kolay ölçüm yapabilirsiniz.
catharsisblog 