GÖRÜNTÜ KURGUSU TEKNİKLERİ

 

 Düz Kurgu: John Ford, Frank Capra gibi yönetmenlerin filmlerinde genellikle düz kurgu kullanımı yaygındır. Bunun temel nedeni ise, öyküyü bölmemesi ve kameranın kendini kesinlikle göstermeyecek akıcı bir şekilde olayların gelişmesini sağlamasıdır.

 

Atlamalı Kesme (Zıplamalı)

Sahnenin içinde bir zaman diliminin atlandığı hissinin verilmesidir. Sıçrama adıyla da bilinir. Bu yöntemi ilk keşfeden Melies kazara keşfetmiş ve bu yöntemle görüntü hileleri uygulanabileceğini fark etmiştir. 30 derece kuralına göre aynı sahneye ait peşpeşe eklenmiş iki çekim arasında 30 derecelik kamera açısı uzaklığı bulunması gerekiyor. Bu yöntemin yanında ölçek değiştirme de yapılabilir. Amatör kamerayla çekilmiş ve kurgulanmamış video hissi yaratır. Aksiyon sahnelerde tempoyu yükseltebilir. Uzun süren bir işlemin sadece önemli anlarını gösterip sahneyi eskilterek hızlandırabilir. Karakterin aceleciliğini dağınık algısını ve ruh durumunu yansıtmaya

 

Eşlemeli Kesme

Bir sahenden diğerine geçerken, görsel ya da içerik bakımından birbirine benzeyen öğeler arasında yapılan kesmedir. Eşlemeli kesmede benzerlik ilgisi, biribirine benzer geometrik şekillerin eşlenmesiyle  sağlanabileceği gibi, çerçeve içi konumlandırmaların, renklerin veya hareketlerin eşleştirilmesiyle de yapılabilir. Genellikle zincirleme geçiş (dissolve) yöntemiyle yapılır.

 

Çapraz Kesme

Paralel kurgu da denilir. İki aksiyon çizgisindeki eylemde bulunan karakterler ya da yapılan eylemler arasında paralellikler ya da karşıt olduklarını vurgular. Gerilim ve heyecanı artırmak, ilgiyi arttırmak için kullanılır. Griffith bu yöntemi ilk bulan kişi olmasa da ilk kurumsallaştıran kişidir.

 

Uzun çekim (Long Shot)

Kamera kapatılmadan uzun süreli yapılan çekimleri anlatır. İlk kez Lumiere Kardeşler bu tekniği kullanmıştır. Ancak bu kurgu imkanlarının gelişmemesi nedeniyle zorunluluktan yapılan çekimlerdir. Daha gerçekçi bir his yaratır. Rus Hazine Sandığı filmi için 1,5 saatlik çekim yapılmış 2.000 den fazla oyuncu rol almıştır. Aynı zamanda İp(rope) 80 dakika boyunca sadece 10 kesme yapılır.

 

Kısa Kesme (flashes)

Çok kısa kesilmiş çekimlerin birbirine eklenmesiyle oluşturulmuş film parçasıdır. Çok şey göstererek bilgilendirmek, zihinsel bozuklukları veya travma sonrası hatırlamayı göstermek, seyirciyi gerginlik ve sıkıntıya sokmak şoka uğratmak gibi durumlar için de kullanılabilir.

 

Kesme Geciktirmesi (suspense time)

Seyirci üzerinde gerginlik yaratan bir olayın sonuçlanması veya sonucun izleyiciye gösterilmesi geciktirilerek seyircinin merak, ilgi ve endişesi üst seviyede tutulabilir.

 

Parça (subliminal cut)

Film içinde ilk kez ürün yerleştirmede olarak karşımıza çıktı. Reklam ve propoganda amaçlı kullanılır. Çok kısa süre ekranda kalan görünlerin seyircinin bilinç düzeyinde algılanması, yönetmen ve kurgucunun bu parçayı ekranda ne uzunlukta tuttuğu ile alakalıdır.

 

 

Montaj Sekans (montage sequences)

Zamanın geçişini ya da olayın aşamalarınıı hızlandırarak anlatmak için kullanılan bir tekniktir. Filmin içinde önemli yer tutmayan veya detaylı gösterilmesi gerekmeyen, ama öıkartılması da eksikliğe sebep olan sahneler montaj sekans tekniği ile hızlı kesmelerlele peşpeşe sunulur.

 

Yinelemeli Kurgu (overlapping editing)

Yinelemeli kurgu, önemli ve hızlı bir aksiyon anının, farklı kamera açılarından veya farklı uzaklıklarından tekrarlanarak sunulmasıdır.

 

 

Geriye Dönüş(flashback)

Filmin zaman içinde ileriye doğru gidişini bozarak geçmiş bir zamana geri dönmektir. Bu geriye dönüş, dramatik etki oluşturmak amacıyla olabileceği gibi hikaye, gereği de olabilir.

 

İleriye Sıçrama(flash-forward)

Şimdiki zamandan ilerdeki bir zamana yapılan sıçramadır. Gereksiz sahneleri atlayarak filmin akışını hızlandırmak veya ileride olacak bir olayı önceden sergileyerek dramaya farklı bir anlam kazandırmak gibi amaçlarla yapılabilir.

 

Geriye Gidiş(reverse)

Filmlerde anlatı ileri doğrudur. Ancak nadiren anlatı geriye gidişler yapılarak zenginleştirilir. Momento (Akıl Defteri) kurgu tarihinde kurgusu geriye doğru ilerleyen tek filmdir.

 

Geriye Oynatım (backward)

Film bandının geriye doğru oynatılmasıdır. İlk kez Lumiere Kardeşler tarafından efekt elde etmek için kullanıldı.

 

Ağır Çekim (slow motion)

Normalde sinema kameraları sinyede 24 kare görüntü çeker. Video görüntüleri de PAL sistemlerde saniyede 25 kare, NTSC sistemlerde 29,97’dir. Ağır okuma filmin ya da videonun ağır okunmasıyla görüntünün yavaşlaması şeklindedir. Oysaki bu kare sınırlaması ağır okumamım istenen netlikte gerçekleşmesini engeller. Hızlı ve hareketli görüntülerde bulanıklaşma meydana gelir. Günümüz kameraları 60, 90 hatta 120 kare çekebilmektedir. Bu hızlara Arri III ya da 435 ya da Panavision Panastar II gibi kameralar ulaşır.

 

Hızlı Çekim (fast motion)

Hareketin gerçek hızından daha yüksek hızda gösterilmesidir. İki yolla gerçekleştirilebilir. 24 kare yerine 16 kare çekmek gibi ya da normal hızda çekilip hızlandırılması. Bir de günümüzde bazı HD kameralarda da bu özellik bulunuyor.

ATLAMALI KURGU
ÇAPRAZ KURGU
Uzun Çekim
AKAN ÇEKİM
Kısa Kesme
AĞIR ÇEKİM
Montaj Sekans
Kesme Geciktirmesi
Parça Kesme

Leave a comment